Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Budynek nr 2, ul. Szkolna, Sokołowsko
Hellrid: Dzięki, dopisałem do obiektu i do ulicy Głównej, nie jestem w stanie potwierdzić że w budynku obok była kawiarnia Jaga, a wolałbym aby było to na 100%.
Restauracja na Górze Parkowej, Boguszów-Gorce
Popski: Taka moda. Jest trochę tego typu pocztówek na stronie. Tu zielonogórska z wspólnym motywem: .
Dom Zdrojowy Sanatorium Uzdrowiskowe Nr 1, ul. Kolejowa, Szczawno-Zdrój
Kolekcja-BieniasiewiczT.: Zamieściłem odrobinkę lepszy skan
Budynek nr 65, Jaczków
Przemysław09: Znalazłem źródło według którego ten budynek miał pełnić funkcję gospody pod nazwą „Zur Hoffnung" Właścicielami tej karczmy byli: August Höhmann, później Johann Kellner, Richard Kuhn, a ostatnim był Herr Tilch. Zródło:
Budynek nr 65, Jaczków
Przemysław09: Znalazłem źródło według którego ten budynek miał pełnić funkcję gospody pod nazwą „Zur Hoffnung" Właścicielami tej karczmy byli: August Höhmann, później Johann Kellner, Richard Kuhn, a ostatnim był Herr Tilch. Zródło:
Budynek nr 65, Jaczków
Przemysław09: Znalazłem źródło według którego ten budynek miał pełnić funkcję gospody pod nazwą „Zur Hoffnung" Właścicielami tej karczmy byli: August Höhmann, później Johann Kellner, Richard Kuhn, a ostatnim był Herr Tilch. Zródło:

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Rob G.
Rob G.
MacGyver_74
MacGyver_74
Sendu
Sendu
Danuta B.
Danuta B.
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Danuta B.
Alistair
Zbigniew Waluś
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Alistair
Danuta B.
Danuta B.
Danuta B.
McAron
MacGyver_74

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Hans v.Warnsdorff z Zabłocia (pow. bolesławiecki,), śląski uczeń Giordano Bruno, właściciel Piersna.
Autor: Mata°, Data dodania: 2020-11-10 18:26:11, Aktualizacja: 2020-11-13 17:06:22, Odsłon: 1099

Hans v.Warnsdorff śląski uczeń Giordano Bruno, właściciel Piersna

Małgorzata Stankiewicz 

 

Hans v.Warnsdorff z Zabłocia (pow. bolesławiecki),

śląski uczeń Giordano Bruno,

właściciel Piersna

 

Tekst powstał w oparciu o niepublikowaneą monografię: Małgorzata Stankiewicz, Dzieje rodu v.Warnsdorff na Śląsku, Łużycach i w Czechach od XIII-XVIII wieku, Wrocław 2018 (Archiwum Państwowewe Wrocławiu), stąd dla ochrony praw autorskich nie podano przypisów, ani bibliografii. 

 

Piersno i Stoszów/Pirschen-Stusa były niegdyś jednym majątkiem, z dworem (Stusa), kościołem (Piersno) i nieistniejącym już dziś folwarkiem polnym Kozików/Hartau. W ciągu XVI w. należał do rodu v.Reichenbach z linii Radzików/Rudelsdorf (pow. dzierżoniowski), ale linia Pirschen-Stusa trwała bardzo krótko: utworzona została przez Conrada i zakończona wraz z jego śmiercią w 1594 roku. Dzieje majątku w XVII w. są nieznane i dopiero w 1699 r. pojawia się znany z imienia właściciel Florian v.Seidlitz*.

Conrad v. Reichenbach był jednym z czterech synów Heinricha v.Reichenbach i v.Nimptsch-Rürsdorf, z których pełnoletność osiągnęło tylko dwóch on i Caspar (zginął w Świdnicy w 1568 r.). Piersno i Stoszów otrzymał w wianie pierwszej żony, córki Nicolasa v.Waldin (Waldau) auf Stusa i N.N. v.Gellhorn. Być może chodzi o wymienionego w latach 1559-1564 Nickela v.Waldau von Schönfeld, starostę Kątów Wrocławskich/Canth, który kupił w Piersnie ogrody (1564). Jego płyta nagrobna (lub epitafium) z 1568 r. również znajdowała się w Piersnie, podobnie jak nagrobek dziecka Asmanna v.Waldau (†1596). Druga żona przeżyła Conrada i ponownie wyszła za mąż za Christopha Heinricha v.Bess und Ketzerdorf (Karłowice pow. opolski).

W Piersnie umieszczono na ścianie kościoła płyty nagrobne Conrada, jego pierwszej żony Barbary i ich czworga, nieznanych z imienia dzieci (płyty już w połowie XIX w. były nieczytelne). Zostały one połączone wtórnie w rodzaj epitafium, ale nie stanowią pierwotnej całości ! Pod murem cmentarnym leżą z kolei fragmenty z ciągami herbów, pochodzące z dużego epitafium pary, którego zwieńczenie i dolna część są obecnie wmurowane nad figuralnymi płytami. Są tam też fragmenty z jakiegoś innego (?) epitafium obrazowego ze sceną Sądu Ostatecznego, a wewnątrz kościoła w posadzce jest wmurowana płyta heraldyczna jego córki  Margarethe (1599).

                        Conrad v.Reichenbach-Rudelsdorf/Stusa, Pirschen (*1545-†1594)

            I ∞ Barbara v.Waldau-Bielau                                    II ∞ Elisabeth v.Reibnitz-Alt Schönau

                        (*1552-†1587)

            ―――――|―――――

  1. Friedrich (†1590)
  2. Margarethe (†1599)
  3. Justina (w. 1606)

∞ ok. 1595 Hans v.Warnsdorff/Thiergarten

  1. Barbara (w. 1602)

∞ Christoph v.Sack/Zieserwitz (w. 1615)

  1. Hedwig

∞ 1604 Albrecht v.Gellhorn/Sonenberg, Giessen

  1. Catharina (*1578-†1608)

∞ Carl v.Hochberg/Guttmansdorf (†1605)

                      

Na przełomie XVI/XVII w. majątek należał do Hansa v.Warnsdorff z Zabłocia (pow. bolesławiecki) (*1567-† po 1614), męża Justiny v.Reichenbach, córki wspomnianego Conrada. Jest on postacią zupełnie nieznaną historii i szczególnie ciekawą ze względu na swoje bliskie kontakty ze słynnym filozofem Giordano Bruno. Hans sam siebie określił robiąc odręczny wpis na stronie jednej ze swoich książek pod datą 25.XII.1597 r.: „Hans v.Warnsdorff und Güβmansdorff zum Thiergarten itzo zu Stusa und Pirschen” i opisał własną genealogię. Tylko dzięki temu wpisowi, został przywrócony historii. Tak więc wywodził się z Gościszowa (pow. bolesławiecki) i posiadał dziedziczne, sąsiednie Zabłocie/Thiergarten (lub jego część), ale osiadł pod Wrocławiem, w majątkach żony:

Hans v.Warnsdorff/Thiergarten

(†1567)

∞ ok. 1557 Katharina v.Krayn (?) z.d. Beiersdorf (?)

(*ok 1539-†1593)

————――――――――――――|――――――――――――――――――――

     Christoph                  Sigmund                   Magdalena                               Hans/Thiergarten, Stusa

(*1558-†1571)             (*1561)                 (*1564-†1592)                                        (*1567-†po 1614))

                                                               ∞ 1591 Melchior v.Worissen                ∞ 1594 Justina v.Reichenbach

                                                               ————|—————                       ————|————

                                                                            dziecko (*1592)                        1. Justina Barbara (*1596-†1598)

                                                                                                              2. Hans Willrich (*1612)

 

Jak sugeruje monografista Reichenbachów, ślub musiał być zawarty około 1594 r., czyli mniej więcej po powrocie ze studiów i tzw. podróży kawalerskiej. Hans zapisał żonie w 1596 r. dożywocie w wysokości 200 talarów rocznego czynszu na Zabłociu, a opiekunem intercyzy został Nickel v.Raussendorf z sąsiednich Bolesławic/Tillendorf. We wpisie wymienił dwoje swoich dzieci i ich chrzciny, które musiały być niezwykle uroczyste, bowiem córka miała ponad 20 szlacheckich rodziców chrzestnych z najmożniejszych rodów (v.Gotsch, v.Hoberg, v.Magnus, v.Schellendorf v.Schlibitz, v.Reibnitz, v.Reichenbach, v.Waldau, v.Warnsdorff i inni) podobnie było przy chrzcinach syna.

Tuż po ślubie ujawniły się jego wielkie problemy finansowe: już w 1601 r. miał dług 470 talarów wobec starosty Brandana v.Zedlitz, który był ściągany przez żyrantów z majątku Bukówek/Buchwald, położonego niedaleko Piersna. W tym samym roku oddał Christophowi v.Sack-Ratschin, osiadłemu w Cesarzowicach/Ziserwitz (pow. średzki), w zastaw swój majątek Zabłocie. ponieważ v.Sack „żyrował mu i spłacał różne długi”. Niedługo potem spisano we Wrocławiu umowę, w której opiekunowie jego żony i jej siostry (tj. Fabian i Christian v.Reichenbach/Rudelsdorf, Hans Mehwald/Löbenaw i Christoph v.Sack/Zieserwitz) darowali mu z powodu szkód jakie poniósł na skutek „ubiegłorocznego nieurodzaju” resztę z kwoty 600 talarów (tj. 323 talary), którą był winien jako dzierżawca majątków Piersno i Stoszów.

W tym samym 1601 r. „Hans Warnsdorff zur Stusa” sprzedał swemu szwagrowi Christophowi v.Sack majątek Zabłocie, koło Bolesławca wraz z wszystkimi przynależnościami. W kwietniu 1602 r. zwolnił swoich poddanych z Bukówka od zaległych powinności na rzecz dworu (czynszów, służby dworskiej), oraz oświadczał, że folwark i należący do niego kawałek drogi, niższe i wyższe sądownictwo i połowę lenna kościelnego „powierzył” starszemu ziemskiemu i współwłaścicielowi tej wsi Adamowi v.Seidlitz”/Braunau, Buchwald i jego spadkobiercom. Uczynił też warunek, że nowi właściciele mają wziąć tych poddanych w „należną opiekę”.

W połowie 1602 r. był prawnym opiekunem testamentu swojej szwagierki Barbary v.Reichenbach (żony Christopha v.Sack), która zmarła w lipcu. W sierpniu tego roku Justina, żona Hansa zrzekła się za pośrednictwem Hansa v.Falckenheim-Kommernig/Liebichau swego dożywocia na Zabłociu na rzecz „wierzycieli i żyrantów” swego szwagra Christopha v.Sack. Od tego też czasu prowadziła ożywioną korespondencję, wysyłając liczne skargi do Wrocławia, m.in. na „bezprawne” zajęcie jej „ojcowskich majątków”. W obecności jej i męża dokonano w 1603 r. spisu inwentarza obu majątków w Piersnie. Od tego też czasu zwracała się z prośbami o ustanowienie dla niej zabezpieczenia finansowego, ponieważ, jak pisała, po śmierci swych rodziców (a także utracie oprawy ślubnej) pozostało jej „niewiele poza kilkoma sukniami i nie posiadała żadnego obstalunku”.

W końcu 1604 r. rada miasta Wrocławia poświadczyła, że Christoph v.Sack zabezpieczył hipotecznie 300 talarów jako swój dług, który był winien Justynie. Wkrótce rajcy wysłali do Piersna swych posłów, w obecności których Hans v.Warnsdorff i jego żona uroczyście potwierdzili ugodę, w sprawie spłaty 19.553 talarów, zawartą dzień wcześniej z braćmi Fabianem i Christophem v.Reichenbach. W sierpniu 1605 r. bracia ostatecznie kupili Piersno i Stoszów, a ich siostra Justyna po 1606 r. nie występowała już w źródłach.

            Hans v.Warnsdorff znany jest jako właściciel sztambucha który zaczął prowadzić tuż przed wyjazdem na studia: immatrykulowany na uniwersytecie w Wittemberdze 14.V.1586 r. („Johannes a Warnsdorf ex equestri familia Silesiacea”). Pierwsze wpisy w sztambuchu pochodzą z 1585 r. i w większości zostały dokonane w Gościszowie. Jego dziedzic, wówczas 15-letni Caspar, późniejszy starosta księstwa, wybitny działacz Stanów Śląskich i humanista, w swojej dedykacji nazwał go „najdroższym kuzynem” („bratem stryjecznym”) („Haec in honorum nobilissimi iuvenis Joan a'Warnsdorff patruelis sui ommn amicissimi csribebat pro pria manû...”). Ostatnie pochodzą z Pragi i Legnicy (1609).

            W sztambuchu tym znalazł się też łaciński  wpis Giordano Bruno (*1548-†1600) z dnia 18. IX. 1587 roku, odnoszący się do słynnej maksymy z biblijnej księgi Eklezjaty o marności życia ludzkiego. W latach 1586-88 wykładał on w Wittemberdze filozofię, ale już 6 miesięcy później został zmuszony do opuszczenia miasta. Reprezentował postawę „ogólnej życzliwości do ludzi” i nie uznawał żadnej konkretnej religii, był wrogiem waśni, wojen religijnych i nienawiści miedzy ludźmi. Uznawał tylko ogólne zasady humanitaryzmu i odnawiał poglądy neoplatońskie. Do grona jego najbliższych uczniów należeli Hieronim Besler (1566-1632), który później pomagał mu jako pisarz, Georg Schönfeld, Justus Meier, Hans v.Warsndorf i młody arystokrata węgierski Michael Forgacz (Mihály Forgách) z Węgier, autor słynnego opisu peregrynacji po Włoszech i Niemczech, wydanego w 1588 roku. Oprócz wymienionych, są w sztambuchu wpisy wielu znanych postaci spośród szlachty śląskiej i łużyckiej w tym wielu spokrewnionych z Warnsdorffami z wszystkich linii rodu. Po utracie majątków ziemskich „Hans v.Warnsdorf und Thiergarten zur Liegnitz” zamieszkał prawdopodobnie w Legnicy i był spotykany w dokumentach jeszcze dwa razy w latach 1613 i 1615.

Zachodzi prawdopodobieństwo mylenia dwóch wsi o nazwie Thiergarten. Jedna to Zabłocie w pow. bolesławieckim, należąca od 1483 r. do rodu v.Warnsdorff i w 1626 r. sprzedana Heinrichowi v.Reichenbach (może tylko pewna część). Druga to Godzięcin (pow. wołowski), gdzie znajdowała się płyta nagrobna Friedricha v.Sack und Ratschütz  (1619). Musiał on umrzeć młodo bowiem w 1601 r. zaczął studia w Marburgu, potem Strassburgu, Heidelbergu i dalej. Nie udało się również ustalić zależności rodzinnych między Friedrichem, a Christophem v.Sack, obaj z predykatem „auf Zieserwitz” (byli braćmi lub kuzynami). Zarówno syn jak i córka Friedricha występowali z predykatem „zur Thiergarten”, a syn ożenił się z Susanną Barbarą, córką wspomnianego wyżej Heinricha v.Reichenbach-Rudelsdorf/Siebeneichen, Neuen, Thiergarten. Zależności te są tak zawiłe, że dziś już chyba nikt nie jest w stanie tego zbadać.

 

 

 


/ / / / /
maras | 2020-11-13 01:57:38
Ciekawy artykuł!
Mata | 2020-11-13 17:03:21
Dzięki.
wk | 2021-08-26 13:06:04 | edytowany: 2021-08-26 13:27:02
Arcyciekawy. A epitafium ostatnio (2016?) oczyszczone, odnowione i osłonięte blaszanym daszkiem troszkę psującym obraz całości.